Ines

Nuwun kawula nuwun 
Assalamu’alaikum wr.wb. 
·                     para sesepuh pinisepuh ingkang minulyeng budi 
·                     para tamu ingkang satuhu kinurmatan.
Sumangga kula dherekaken ngaturaken puji pangalembana miwah syukur dhumateng Gusti ingkang akarya jagad, nenggih Pangeran ingkang mahawelas lan asih, awit saking kanugrahanipun kula miwah panjenengan saged makempal ing dalemipun Bapak-Ibu....saprelu paring pangestu tumindaking adicara jamas pasiraman calon penganten putri, nun inggih.....
Kaparenga kula ingkang kapatah pemangku gatikinen ndherekaken gatining laksana ing wanci menika, menggah tata rakiting titi laksana rinacik mekaten: 
1. Kapurwakan kanthi pambuka
2. Saparipurnaning pambuka risang calon penganten putri badhe ngaturaken pangabekti dhumateng ingkang Bapak miwah ingkang Ibu. 
3. Saparipurnaning adicara ngabekten risang ahayu kakanthi tumuju dhateng sasana matirta. Tumuli Bapak-Ibu......ngracik warih pamoringsih. Saperangan toya pamorsih ingkang sampun rinacik badhe kakintunaken dhumateng calon besan, minangka  sarana aji syarat jamas pasiraman calon penganten kakung.
4. Sabidhalipun utusan, adicara matirta risang pinanganten putri tumuli kawiwitan.
5. Ing pethiting siraman risang risang calon penganten putri pinaringan sesuci, kalajengaken bapak miwah ibu ambuka pamoring putri kanthi amecah kendhi.
Mekaten menggah rantamaning adicara, sumangga tumapak adicara purwaka, adicara binuka kanthi pandonga dhumateng pangeran mrih rahayuning karsa. Ndedonga kula dherekaken. Sumangga!

Matur nuwun.
Tumuli kapareng ibu juru sumbaga badhe nganthi risang calon penganten putri ngabekti dhumateng Bapak miwah Ibu. Sampun kapareng Bapak miwah Ibu lenggah ing papan piniji. Sampun mijil saking sasana palereman risang ahayu badhe ngabekti wonten ing pepadanipuningkang Bapak miwah Ibu, sarwa sumembah ngaturaken pangabekti dhumateng ingkang rama, tangkeping asta sumembah ing jengku ering kanan ingkang rama. Paripurna sumembah, ngeningaken cipta, ngetog kekiyataning manah , menepaken ring rasa, tumuli matur, imbal wawan wacana kaliyan kang rama miwah ibu

Rama ibu lantaraning urip
Keng putra rumaos
Wiwit lahir ngantos ing samangke
Nggennya dhahat
Tresna miwah asih
Putra asung bekti
Hanyadhong pangestu

Paripurna matur dhumateng rama-ibu, wangsul ngaturaken sungkem ing pepadanira ingkang rama miwah ibu. Ayem ing pepadane ingkang rama, kawuryan kalamun ingkang rama trenyuh ing galih dupi sinungkeman pepadanira. Netra kembeng-kembeng ngampah tumetesing waspa. Ingelus-elus, ingepuk-epuk pamidhange risang ahayu pratandha tresna asihe paring pangestu mring risang pinanganten putri.
Paripurna ngabekti ingkang rama, gya sumungkem ing pepadanira ingkang ibu, pranyata ingkang ibu datan kuwawa angampah tumetesing waspa. Makaten ugi risang calon penganten putri, luh marawayan ing pangkoning ibu. Ingkang putri kinasih ingaras kebaking rasa tresna.
Paripurna ngabekti ingkang rama miwah ingkang ibu, risng calon penganten putri kakanthi tumuju ing sasana matirta arsa jinamas ing warih nenggih warih pamoring sih, nun inggih toya perwitasari, utawa toya perwita adi. Sampun kawuryan lenggah ing sasana matirta risang ahayu. Tumuli Bapak-Ibu..... badhe ngracik toya perwita adi.
Ingkang sepisan nglebetaken toya perwita adi  ingkang kapundhut saking tuk ingkang sampun sepuh. Ancasing sedaya ing tembe gesangipun risang calon penganten kalamun sampun ndhapuk kulawarga sageda murakabi, paring pangayoman mring sasami.
Tumuli bapak-ibu ...............manunggalaken sekar sritaman utawi sekar triwarna munggwing tirta pamoringsih. Sri wus ngarani ratu, taman papam anjrahing puspa. Marma pinilih tetungguling sekar ingkang awujud tri-warna, tri ateges telu, warna jinising puspa nun inggih sekar mawar, melati, miwah kenanga. Angambar arum gandane sekar amrih ing tembe kuncara asmane risang calon penganten.
Tumuli Bapak-Ibu .....manunggalaken klapa sagandheng salebeting toya perwita adi. Klapa pinilih ingkang sampun radi sepuh dados pratandha sampun manunggal gegandhengan ing karsa, tekadipun ingkang badhe bebesanan awit saking manunggaling calon penganten.

Sampun paripurna rinacik toya perwita adi, tumuli badhe pinaringan puji pandonga rahayu. Dhumateng Bapak..... sumangga!

Matur nuwun
Mugi dados donga ingkang dipunkabulaken dening pangeran. Risang calon penganten badhe saestu resik suci lair lan batine, satemah rahayu widada kalis sambikala. Kapareng salajengipun Bapak-Ibu..... mundhut saperangan toya pamoring sih badhe kakintunaken dhumateng calon besan minangka aji syarat jamas pasiraman calon penganten kakung. Bapak-Ibu..... kepareng badhe utusan dhumateng Bapak-Ibu......sekaliyan kinen ngaturaken toya perwita adi dhumateng calon besan. Sampun winadhahan ing kendhaga, toya perwita adi, tumuli mangarsa Kangmas..... sampun kepareng aben ajeng makatena pangandikanya kalamun kawijil ing lisan
-----------------percakapan Bapak lan Ibu---------
Sampun paripurna anggenipun imbal wacana, dhuta toya perwita adi sampun kepareng bidhal. Jamas pasiraman calon penganten putri tumuli kawiwitan.
Kapurwakan ingkang rama, Bapak..... paring jamas ing warih. Sepisan jinamas ing mustaka amrih suci ing cipta. Kaping kalih jinamas ing bahu kanan lan kering, toya lumeber mungguwing jaja amrih suci ing rasa. Kaping tiga sinitram ing samparan amrih suci ing karsa. Tumuli ingkang ibu nggosok konyoh mancawarna. Manca tegese lima utawi manekawarni, warna tegese jinising konyoh.
Warnaning konyoh minangka lulur sarana pambukaning pamor. Pamor dumadi saking manekawarni sumoroting cahaya, marma linambangaken ing konyoh awarna pethak, wilis, bintulu, jenar, sarta rekta. Paripurna nggosok konyoh mancawarna, ingkang ibu ugi kepareng paring jamas pasiraman dhumateng ingkang putri kinasih.

Ingkang salajengipun, kasuwun paring pangestu ibu.... kanthi pinaringan pepuji sesanti ginarujug salira rukmi mawi tirta perwita adi. Maturnuwun dhumateng Ibu ....... kepareng lenggah ing sasana sakawit.
Tumuli kasuwun Ibu......
Sambeting kandha apa ta kang minangka palenggahanira risang calon pinanganten. Nun inggih klasa bangka ingkang kinarya mbuntel ron alang-alang, ron kapa-kapa, ron awar-awar, roning kaluwih, miwah roning turu kang satuhu ngemu pralampita sinandi. Matur nuwun dhumateng Ibu....
Kalajengaken Ibu.....
Ing wanci menika risang ahayu sampun badhe ngancik jagading kulawarga arsa mangun bebrayan enggal. Sewu gunging panuwun konjuk Ibu....Kapareng salajengipun kersaa Ibu....paring pasiraman calon pinanganten puteri.
Ron alang-alang tuwin ron kapa-kapa pralambang panyuwun muga-muga anggone mangun brayat ora ana alangan apa-apa. Ron awar-awar, sedaya pepalang miwah sambekala sampun binawar-tawar satemah mung rahayu kang tansah tinemu.
Matur nuwun Ibu.........
Salajengipun sumangga Ibu............
 Ron kaluwih ngemu pralampita mugi benjing risang calon penganten tansah pinaringan kaluwihan. Luwih ing drajat, pangkat, miwah semat, satemah kajen kinerinngan mring sesami, cekap ing sandhang miwah boga. Matur nuwun Ibu....
Tumuli ibu....kapareng paring pangestu kanthi paring siraman dhumateng calon penganten putri.
Roning turi minangka panyuwun dhumateng para kasepuhan miwah winasis paring pitutur dhumateng risang calon penganten putri. Sinambi paring siraman, kasdu paring pitutur ingkang dumeling ing talingan. Pitutur para luhur sageda dados dedamar anggenipun risang calon penganten putri lumebet ing madyaning bebrayan agung. Matur Nuwun.

Sampun jangkep pitu ingkang paring siraman mring sarira rukmi calon penganten putri. Mugi luhuring budi para pinisepuh saged lumeber mring risang pinanganten. Maknaning gunggung pitu ingkang paring jamas pasiraman, mugi risang calon penganten tansah pikantuk pitulunganing Pangeran, sarta tansaha darbe watak suka tetulung mring sasamining dumadi.

Kaparenga salajengipun ingkang Bapak....paring sesuci mring risang pinanganten putri.

Toya kawijilaken saking kendhi pratala, toya siniramaken warata saranduning sarira, ilining toya datan kendhat pratandha sempulur ing samudayanipun. Sempulur kayuwananipun, sempulur rezekinipun, sempulur kaluwarganipun, miwah sampulur samudayanipun.

Sampun telas isining toya ing kendhi pratala, Ibu.... tumuju majeng ing sangajengipun risang calon penganten putri. Ingkang Ibu badhe mecah pamoring sang dyah ayu.

Mekaten kalawau menggah tumapaking jamas pasiraman calon penganten putri. Bapak-ibu..... saestu ngaturaken agunging panuwun dhumateng para kasepuhan saha pinisepuh ingkang sampun kepareng paring pangestu kanthi paring siraman dhumateng risang calon penganten putri. Mugi luhuring budu panjenengan pinaringan lelintu mring Gusti kang Mahahayu.

Risang pinanganten putri tumuli kakanthi ing sasana piniji saprelu nindaaken adicara salajengipun nun inggih upacara ngerik. Dhumateng para tamu kepareng wawan pangandikan, langen suka, sinambi ngunjuk saha dhahar nyamikan ingkang sampun kaladosaken mring para kadang kaneman. Sumangga! 

Kapustakan  :

Pringgawidagda, Suwarna. 2006. Tata Wicara dan Wicara Pengantin Gaya Yogyakarta. Yogyakarta :Kanisius

0 Responses

Posting Komentar